In de natuur zijn planten de belangrijkste 'producenten' van actieve ingrediënten, omdat ze de enige zijn die levende wezens voorzien van organische substantie en zuurstof, waarbij alleen de zon, water en mineralen in de grond worden gebruikt. Na verloop van tijd heeft de mens geleerd andere natuurlijke stoffen te gebruiken, niet van plantaardige oorsprong, om te genezen en gezond te blijven.

In deze sectie stellen we enkele van de belangrijkste actieve ingrediënten en natuurlijke stoffen voor, voor het welzijn van het menselijke en dierlijke organisme. Sommigen van hen zijn afgeleid van kruiden en medicinale planten, andere worden in de natuur gevonden zoals ze zijn of ze worden verkregen uit ambachtelijke en industriële processen.

Plantensoorten zijn bewegingloze levende organismen, dat wil zeggen, ze kunnen niet ontsnappen voor de "vijand" of zich aanpassen aan plotselinge veranderingen in het klimaat. In miljoenen jaren, in de loop van de evolutie, hebben planten daarom de mogelijkheid gekregen om oneindige combinaties van aromatische moleculen, fruit, gifstoffen te produceren om zichzelf te beschermen tegen ziekten en plagen of tegen competitie met andere soorten; en om insecten of dieren aan te trekken die hun voortplanting mogelijk maken. Dit is de reden waarom deze rijkdom aan nog te ontdekken moleculen al duizenden jaren beschikbaar is voor de mensheid om parfums, medicijnen, voedingsmiddelen of cosmetische producten te verkrijgen .

Wat wordt bedoeld met actieve ingrediënten

De term actief principe verwijst naar een chemisch molecuul dat een bepaalde biologische activiteit heeft, inclusief alle stoffen met therapeutisch effect (geneesmiddelen), heilzame (vitamines, probiotica) of toxische (vergiften). De actieve ingrediënten kunnen synthetisch zijn - dit is het geval bij de meeste semi-synthetische geneesmiddelen, zoals aspirine, waarvan het werkzame bestanddeel acetylsalicylzuur is, of natuurlijk, geëxtraheerd uit medicinale planten die worden gebruikt in de traditionele geneeskunde of fytotherapie . De actieve ingrediënten vormen het farmacologisch actieve deel van de medicamenten, ook samengesteld uit excipiënten zonder curatieve werking.

In het geval van plantenorganismen is een bepaald actief bestanddeel, of het synergetische geheel ervan (fytocomplex) niet altijd aanwezig in de hele plant, maar vaak wordt het aangetroffen in een zeer specifiek deel (wortels, stengel, bladeren en bloemen), genaamd " drug ". Het kruiden of farmacologische gebruik van een plant is alleen zinvol als een functie van de actieve ingrediënten die erin zitten. Deze stoffen kunnen met medicijnen worden ingenomen ; of geïsoleerd van het phytocomplex, via specifieke en talrijke extractietechnieken.

De belangrijkste actieve ingrediënten van planten

- etherische oliën: ze worden verkregen door destillatie, extractie met vluchtige oplosmiddelen of door mechanisch persen. Dit zijn verbindingen van vluchtige organische stoffen (cyclische en acyclische terpenen, alcoholen, aldehyden, ketonen, zuren) en van een olieachtige consistentie. Ze zijn niet erg oplosbaar in water maar zeer oplosbaar in alcohol, ether, chloroform en vetten.

- Alcaloïde i: zijn de krachtigste actieve ingrediënten, weergegeven door complexe moleculen die zich onderscheiden door de aanwezigheid van een stikstofatoom. Normaal gesproken worden ze als vergiften beschouwd, omdat hun fysiologische effecten zo sterk en onmiddellijk zijn dat ze, op welk niveau ze ook handelen, reacties bepalen die tot ernstige gevolgen kunnen leiden, waaronder de dood. Hun gebruik op medisch gebied is echter wijdverspreid, maar alleen met gecontroleerde doses, gericht en gerechtvaardigd door correcte diagnose.

- Heterosides of glucosiden: zij vertegenwoordigen de belangrijkste actieve ingrediënten en die die het gebruik van veel planten in farmacologie en fytotherapie rechtvaardigen, gekenmerkt door de combinatie van een suiker (glycon, die ingrijpt op de oplosbaarheid en hydrofiliciteit van de verbinding), met een niet-suikerachtig deel (aglycon of genine dat de farmacologisch actieve substantie is). De vorming van de etherbinding leidt tot het verlies van een watermolecuul.

- Saponinen: dit zijn glycosiden met een sterke werking van oppervlakteactieve stoffen: ze verminderen de oppervlaktespanning van het watervormende schuim. Dus vanwege hun detergerende eigenschappen, worden deze actieve ingrediënt actieve ingrediënten voornamelijk gebruikt voor cosmetisch gebruik . Hun curatieve werkzaamheid manifesteert zich echter ook in intern gebruik, omdat hun werking slijmoplossend en, in tweede instantie, diuretische effecten heeft . Saponinen zijn verdeeld in twee groepen: een steroïde kern (digitaal of in sarsaparilla) en een triterpenekern (in de speksteen, drop, enz.).

- Tannines: de term komt van tannare wat betekent "om de huid te bruinen". Het zijn niet-stikstofhoudende stoffen oplosbaar in water en alcohol; de effectiviteit verliezen bij contact met lucht of langdurig koken. Het zijn typisch plantaardig actieve ingrediënten die proteïnen kunnen doen neerslaan met de vorming van stolsels en daarom een adstringerende, ontstekingsremmende en hemostatische werking hebben . Hun gebruik betreft zowel intern als extern gebruik om ontstekingen te stoppen, kleine huid- of mucosale bloeding te stoppen, tegen diarree en als een antimicrobieel middel.

- Harsen: ze zijn het resultaat van de secretie van sommige gespecialiseerde plantencellen (die vooral aanwezig zijn in coniferen) en komen voort uit de polymerisatie en oxidatie van essentiële oliën die tot de groep van terpenen behoren. Het zijn amorfe stoffen, onoplosbaar in water maar niet vluchtig zoals essences. Als de harsen worden geassocieerd met pure etherische oliën worden oleoharsen of balsems gevormd met uitgesproken antiseptische eigenschappen voor de luchtwegen, terwijl als ze worden verbonden met tandvlees, de gomhars wordt verkregen.

- Vitaminen: alleen aanwezig in planten kunnen ze niet worden gesynthetiseerd via de metabolische processen van de mens. Sommige vormen echter een uitzondering, zoals vitamine D, die wordt gevormd door de werking van de UV-stralen van het licht, vitamine A die wordt gevormd uit zijn provitamine (caroteen) en vitamine PP, die zijn oorsprong vindt in een aromatisch aminozuur. De vitamines zijn verdeeld in twee groepen: de in water oplosbare: vitamines van de B - C - P groep en de vetoplosbare: A - D - E - F - K. De beste inname van deze kostbare elementen moet vooral worden gemaakt door vers en rauw voedsel te consumeren. Kook- en conserveringsprocessen veroorzaken verslechtering die beperkt kan worden, door stomen, of in een beetje water, en mogelijk door het vermijden van zout.

- De vezels: het zijn actieve bestanddelen die bestaan ​​uit polymeren met verschillende chemisch-fysische eigenschappen, ze vertonen verschillende effecten afhankelijk van hun hydrofiele aard, hun vermogen om ionen of zouten te binden en hun vermogen om te geleren. Cellulose en niet-cellulosische polysacchariden vallen in deze categorie. Tot de laatste groep behoren de hemicelluloses (begiftigd met capaciteit om water te absorberen en ionen uit te wisselen, die voornamelijk aanwezig zijn in groene en zachte groenten); pectines (voornamelijk aanwezig in fruit), rubbers (mengsels van heterogene polysacchariden die geen uronzuren bevatten, geen "ionisch" karakter hebben en resistent zijn tegen alkaliën) en slijmstoffen, heterogene polysacchariden die voorkomen in de vorm van witachtige amorfe massa's die in water is afkomstig van colloïdale en viskeuze oplossingen, maar niet van lijm. In het geval van slijmstoffen oefenen deze chemische en fysische eigenschappen een ontstekingsremmende werking uit op het niveau van de slijmvliezen waarop het slijm wordt gestapeld, wat als een barrière tegen irritatie fungeert. Langdurig koken zorgt ervoor dat het niet effectief is. Cellulose, aan de andere kant, is een polysaccharide met een ondersteunende functie en wordt niet verteerd door het menselijk lichaam.

- Bittere principes: het zijn stoffen van verschillende aard (bijv. Gentiaan) die gekenmerkt worden door een bittere smaak. De laatste vormt zijn eigenaardigheid. Ze bevorderen de spijsvertering en de eetlust door de secretie van chlooropeptica te verhogen, ook op leverniveau door secretie (choleretic actie) en galsecretie met betrekking tot uitstroom te stimuleren (cholagogue actie).

- Organische zuren: ze zijn aanwezig in de vorm van zouten en zijn vooral aanwezig in peulvruchten. Ze bezitten osmotische activiteit en oefenen een milde laxerende werking uit.

- Minerale zouten en anorganische stoffen : ze zijn bijzonder belangrijk voor de osmotische activiteit van het lichaam en voor ondersteunende weefsels (kaliumzouten, calciumzouten, ijzerzouten en kiezelzuurzouten).

- Spoorelementen: bestaan ​​uit elementen die het lichaam nodig heeft in zeer kleine hoeveelheden maar tegelijkertijd zeer belangrijk voor alle fysiologische activiteiten, groei en gezonde samenstelling (kobalt, magnesium, mangaan, koper, zink, enz.).